Üzerinde yaşadığımız ve ANADOLU diye isimlendirdiğimiz toprakların , Dünya kültür mozaiğinin oluşmasında çok önemli rolü olmuştur. Bilindiği gibi Anadolu , Antalya’daki BELDİBİ ve KARAİN mağaraları gibi ilk insan yerleşimlerinin kurulduğu yerlerden biridir. Ayrıca Şanlıurfa’daki GÖBEKLİ TEPE tarihte bilinen ilk toplu tapınma yeridir. Ülkemiz 12 000 yıllık kültürel geçmişi ile Dünya kültür mozaiği içinde çok özel bir yere sahiptir.
900 Yıldan bu yana yurt edindiğimiz güzel Anadolu'yu binlerce yıldan beri Türkler gibi daha birçok ulus yurt edinmiş ve doğal olarak kültürlerini yansıtan sayısız belgeyi yaşadıkları bu alanlarda bırakarak tarih sahnesinden çekilmişlerdir.
Geriye doğru baktığımızda ülkemizde; BELDİBİ, KARAİN, ÇATALHÖYÜK, HİTİT, URARTU, FRİG, KARYA, HELLENİSTİK, ROMA, BİZANS, SELÇUKLU ve OSMANLI medeniyetinin en güzel eserleri bulunmaktadır.
Bu topraklardan gelip geçen bütün halklar, Anadolu'ya özgü sanat ve el sanatlarıyla dünya sanat tarihinde yerlerini almış ve görkemli bir sentez oluşturmuşlardır.
Üzerinde yaşadığımız Anadolu topraklarının en önemli yapı taşlarından birisi de el dokuması halı ve kilimlerimizdir. Kilimlerimiz hep bayanlar tarafından dokunmuştur. Dokudukları kilimlere önceden öğrendikleri motiflerin yanı sıra duygularını da yansıtmışlardır. Kilimlerimizde genel olarak: Elibelinde, Koçboynuzu, Bereket, İnsan, Saç Bağı, Küpe, Bukağı, Sandıklı, Aşk ve Birleşim, Yıldız, Su Yolu, Pıtrak, Muska, Nazarlık, Göz, Haç, Çengel, Yılan, Ejder, Akrep, Kurt Ağzı, Kurt İzi, Canavar Ayağı, Hayat Ağacı, İm ( kişi veya topluluğun simgesi ), Kuş, El, Parmak ve Tarak motifleri kullanılmıştır.
Geçmişte kilimlerimiz evin veya çadırın tabanına yayılmakta , yastık , minder, yorgan , sofra, heybe, çuval, torba, beşik, çocuk taşıma çantası ( sırtlık) , tuzluk, oklavalık, kaşıklık, kolan, at çulu, deve ve çadır süsleri olarak kullanıldı. Günümüzde ise, yere sermek, duvarda tablo gibi kullanmak, kanepelerin üzerine koymak, şark odası yapmak , mobilya kaplamak , yatak örtüsü olarak kullanmak ve çanta yapmak için kullanılmaktadır.
Doğal boyalarla boyanmış kaliteli bir yünden yapılan halı ve kilimler çok değerlidir. Söz konusu halı ve kilim; yaşına, iyi korunmasına modeline ve onu dokuyanın ustalığına göre değer kazanır. İyi seçilmiş bir kilim veya halı her zaman iyi bir yatırım aracıdır.
Yıpranmış eski halı ve kilimlerin tamiratında yeni boyanmış yünler kullanmıyorum. Eski doğal boyalarla boyanmış halı ve kilimlerden sökülerek elde edilen yünler kullanıyorum. Böylece tamir edilen bölgenin zamanla solması ile halı veya kilimin değer kaybetmesi önlenmiş olur. Bu arada tamiratı yapan ustanın da mesleğinde uzman olması gerekir.
Halıyı ve kilimi seven; insanı ve doğayı da sever. Çünkü dokuma halı ve kilimin içinde, emek , sevgi , insan ve doğa vardır.
40 yılı aşkın bir süredir eski güzel kilimler bulmak için çalışıyorum. Bu kilimlerin bazılarından çağdaş çantalar üretiyorum.
Mesleğimi ve eski kilimleri çok seviyorum.
Emin DERE
AMOURTACHE